SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI (2) / YABANCI CİSİMLER -

SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI (2) / YABANCI CİSİMLER

SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI (2) / YABANCI CİSİMLER
Solunum sistemi içine giren kulak, burun ve boğazda gelişen sorunlarda girer. Üst solunum yollarının rahatsızlıkları, nefes alıp vermeyi doğrudan etkilemez. Akciğerlerde gelişen sorunlar ise, solunum sıkıntılarına neden olarak, nefes alıp vermeyi güçleştirir.

Yabancı cisimler

Muayenehaneye bir çocuk geldi, burnu akıyor, kulağından su geliyordu. Yanımda çocuk cerrahisi uzmanı arkadaşım da vardı. Hemen akciğer filmi çekip boğazın alt kısmında hava yollarının girişinde yabancı cisim tespit ettik. Acilen ameliyata aldık. Ameliyatta tıkanıklığın nedeninin kırık bir antep fıstığı olduğunu gördük. Fıstık burada belirli bir zaman kaldığı için, tıkanıklığın altında zamanla ağır bir itihap oluşmuş ve çocuğun solunum sorunları artmıştı. Yabancı cisim çıkarıldıktan sonra, iltihaplanan bronşların altındaki bölgelerin tedavisi için çocuk bir hafta hastanede kaldı.

Başka bir hastam geldiğinde şikayetleri o kadar acil değildi. Akciğer filmi çekildi. Filmde bebeğin boğazında yuvarlak bir yabancı cisim gördük. Ameliyathaneye aldık. Ameliyat sonunda çocuğun boğazından yüzük çıkarıldı. Yüzük halka şeklinde olduğu için nefes almayı engellememiş ama iltihaplanmaya neden olmuştu. Operasyondan önce Röntgen grafide hastanın boyun kısmında halkayı görmemize rağmen, genellikle sert cisimlerle karşılaştığımız için bunun tıkanmaya neden olabileceği düşünülmemişti.

Yaşa göre solunum yolu şikayetleri

Yenidoğan döneminde solunum sistemi rahatsızlıkları; hırıltılı solunum, inleme, solunumun düzensizliği ve zaman zaman apneler, emmeme, karın şişliği, zaman zaman vücutta seğirmeler hatta havale ve dalgınlık, bitkinlik gibi ağır belirtilerle kendini belli eder. Bu bulguları veren olguların muhakkak hekime götürülmesi şarttır. Çocuklarda ise nefes alıp verirken çıkan sesler (hışırtı, gıcırtı…), çocuğun sesinin boğuk veya kısık olması solunum yolu hastalıklarının tipik belirtileridir. Bu olgularda gırtlak bölgesindeki mukozanın şişmesi boğuk sesin sebebidir. Bu tablo virüslerin neden olduğu şişliklerin sonucudur. Bu olguların tedavisinde; antiödem ilaçlar ve nemlendiricilerin kullanılması genellikle yeterli olmaktadır. En iyi antiödem ilaç deksametazondur. İlaç çok kısa sürede etkili olarak ödemi çözer. Aşırı duyarlık ve alerji hallerinde farenks ve larenks etkilenerek şişebilir. Bu hallerde de antiödem ilaçlar kullanılabilir. Yoğun bakım ünitelerinde, ventilasyon yapılan, boğazına tüp takılan, yapay solunum cihazına bağlı olan hastalarda da bu tür ilaçlar kullanılır. Vücut bu tür yabancı cisimlere karşı allerjik reaksiyon gösterebilir ve vücut bu cisimlerin çevresini sarar. Bu durumlarda hastaların kullandığı aletlere yoğun bir nemlendirici sürülerek ödem çözülür, hastanın nefes alıp vermesi kolaylaşır. Sesde boğukluk, sık nefes alıp vermek çok önemlidir. Çocuklar yine bu dönemde yemek yemezler, konuşmazlar, oyun oynamazlar. Ateşi olabilir. Bir çocuk solunum zorluğundan dolayı uzanamazlar ve oturarak uyumak isterler. Bu akciğer hastalıklarında karşılaşılan bir durumdur. Sürekli yatmak isterler.

Burun kapaklarının açılıp kapanması, omuz kaslarının solunuma katılıp katılmaması, göğüs kafesinin inip çıkmaması gibi belirtiler solunum şikayetlerini gösterir.Tüm bunların yanında çocuklarda solunum yolları hastalıklarında dikkat edilmesi gereken çocuğun davranışlarındaki değişiklik, yavaşlama, görünümde solgunluk aileler tarafından çok iyi tespit edilir ve hemen doktora başvurur.

İ.Ü Onkoloji Enstitüsü Pediatrik Hematoloji Onkoloji Bilim Dalı Başkanı
Prof. Dr. Bülent Zülfikar